طرز تهیه نان پنجره ای یا خاتون پنجره؛ مجذوب کننده و خوشمزه
به گزارش وبلاگ دانشجو، نان پنجره ای که به آن شیرینی پنجره ای، خاتون پنجره و یا مُنَقّا نیز گفته می شود، یکی از شیرینی های بسیار محبوب و در عین حال نوستالژیک در میان ایرانیان است. در طرز تهیه نان پنجره ای ابتدا شیر و نشاسته را روی شعله حرارت داده و هم بزنید تا نشاسته حل شود. تخم مرغ زده شده را با آرد مخلوط کنید تا یک دست شود. شیر و نشاسته را نیز به خمیر اضافه کرده و هم بزنید. یک تابه با را روغن پر کرده و قالب را داخل روغن داغ فرو ببرید. قالب داغ را در تا نیمه در خمیر شیرینی پنجره ای بزنید و سپس داخل روغن فرو کنید. زمانی که شیرینی خود را گرفت، با تکان دادن قالب آن را جدا کرده و سپس شیرینی را سرخ کنید.

به طور کلی از هیچ کدام از روش های طرز تهیه شیرینی پنجره ای نمی توان به عنوان دستور تهیه اصلی این شیرینی نام برد. افراد مختلف، بسته به سلیقه و نیاز خود از انواع روش های تهیه این شیرینی استفاده می کنند. بنابراین، با ما همراه باشید تا شما را با دستورهای متنوع طرز تهیه شیرینی خاتون پنجره آشنا کنیم.
شیرینی پنجره ای | |
تعداد نفرات | 20 نفر |
زمان آماده سازی | 15 دقیقه |
زمان پخت | 60 دقیقه |
میزان سختی | میانه |
طرز تهیه نان پنجره ای خوشمزه با شیر
نان پنجره ای طعمی دلچسب و بافتی ترد و نازک دارد و سرو کردن آن به همراه چای، فوق العاده لذت بخش خواهد بود. این شیرینی در بسکمک از کشورهای دنیا با نام شیرینی سال نو یا شیرینی اعیاد مذهبی معروف است. در کشورهای ایران، ترکیه، هند، چین، بنگلادش، مالزی، مکزیک، سوئد، فنلاند و آمریکا، نون پنجره ای با دستور پخت تقریبا مشابهی تهیه می شود. مواد تشکیل دهنده این شیرینی عموما شامل تخم مرغ، پودر نشاسته، آرد گندم و شکر بوده و یک شیرینی ارزان قیمت به شمار میرود.
مواد لازم در طرز تهیه نون پنجره ای با شیر
در ادامه با طرز تهیه شیرینی پنجره ای برای 20 نفر آشنا خواهید شد. اگر قصد دارید این شیرینی را برای افراد کمتری مانند طرز تهیه شیرینی پنجره ای برای 4 نفر آماده کنید، میزان مواد اولیه را به نسبت کاهش دهید. مواد اولیه برای طرز تهیه نان پنجره ای با شیر، به توضیح زیر است:
مواد لازم | میزان مورد نیاز |
تخم مرغ | 4 عدد |
آرد سفید گندم | 1 پیمانه |
پودر نشاسته | 1 قاشق غذاخوری |
روغن سرخ کردنی | به میزان کافی |
شیر | 1 پیمانه |
پودر شکر یا خاک قند | به میزان کافی |
دستور پخت شیرینی پنجره ای
مراحل طرز تهیه شیرینی پنجره ای با شیر به توضیح زیر هستند:
- مرحله اول: در اولین مرحله از تهیه شیرینی نان پنجره ای، ابتدا شیر و پودر نشاسته را با یکدیگر به خوبی مخلوط نموده و آن را روی حرارت ملایم هم بزنید. هم زدن شیر و نشاسته را تا زمانی ادامه دهید که نشاسته به طور کامل در شیر حل شده باشد. سپس حرارت را خاموش نموده و مواد را در دمای محیط بگذارید تا خنک شود.
- مرحله دوم: تخم مرغ ها را در ظرفی جداگانه شکسته و آن ها را با چنگال هم بزنید تا سفیده و زرده به خوبی با یکدیگر مخلوط شوند. آرد را روی تخم مرغ ها الک کنید و بار دیگر مخلوط را تا زمان یکدست شدن هم بزنید.
- مرحله سوم: محلول شیر و نشاسته را به آرامی روی خمیر تخم مرغ و آرد اضافه کنید. خمیر مایه به دست آمده را تا هنگام ایجاد خمیری نسبتاً شل هم بزنید.
- مرحله چهارم: ماهیتابه ای مخصوص سرخ کردن نون پنجره ای را برداشته و داخل آن را تا ارتفاع 5 الی 6 سانتی متری با روغن پر کنید.
- مرحله پنجم: پس از داغ شدن روغن ماهیتابه، قالب مخصوص نان پنجره ای را در روغن قرار دهید و صبر کنید تا داغ شود.
- مرحله ششم: خمیر مایه نان پنجره ای را تا نیمه درون قالب داغ شده بریزید و قالب را با احتیاط درون روغن فرو ببرید.
- مرحله هفتم: هنگامی که نان پنجره ای از قالب جدا شد، قالب را از روغن بیرون آورید.
- مرحله هشتم: به علت چربی بیش از حد پس از سرخ شدن شیرینی پنجره ای، آن را با کفگیر سوراخ دار از روغن خارج نموده و بر روی دستمال کاغذی مخصوص آشپزی قرار دهید. این کار موجب گرفته شدن روغن اضافی شیرینی می شود.
- مرحله نهم: برای تزیین نون پنجره ای از پودر شکر یا خاک قند استفاده کنید. برخی دیگر از افراد نیز استفاده از مخلوط پودر مغز پسته و پودر هل را برای تزیین نان پنجره ای ترجیح می دهند.
طرز تهیه نان پنجره ای بدون شیر
همان طور که اشاره کردیم بسکمک از افراد به علت حساسیتی که به لاکتوز دارند، قادر به تهیه نان پنجره ای با شیر نخواهند بود. به همین منظور با ایجاد تغییراتی کوچک در طرز تهیه نان پنجره ای، قادر به پخت شیرینی پنجره ای بدون شیر خواهید بود.
مواد لازم برای شیرینی پنجره ای بدون شیر
مواد اولیه که باید در فرایند طرز تهیه نون پنجره ای بدون شیر مورد استفاده قرار دهید؛ به توضیح زیر هستند:
مواد لازم | میزان مورد نیاز |
تخم مرغ | 6 عدد |
آرد سفید گندم | 100 گرم |
گلاب | 4 تا 5 قاشق سوپخوری |
روغن سرخ کردنی | به میزان کافی |
پودر شکر یا خاک قند | به میزان کافی |
پودر نشاسته | 100 گرم |
دستور پخت شیرینی پنجره ای برای 20 نفر
طرز تهیه نان پنجره ای خانگی برای 20 نفر را به توضیح زیر انجام دهید:
- مرحله اول: پودر نشاسته را در یک ظرف ریخته و گلاب را به تدریج به آن اضافه کنید؛ سپس مخلوط را تا زمان یکدست شدن، به هم بزنید.
- مرحله دوم: تخم مرغ ها را در ظرفی جداگانه بشکنید و به آرامی به خمیر نشاسته خود اضافه کنید. دوباره محتویات خمیر را تا زمان یکدست شدن، هم بزنید.
- مرحله سوم: آرد را روی مایه خمیر الک کنید و آن را به خوبی هم بزنید. دقت داشته باشید که غلظت مایع نون پنجره ای نباید زیاد شود.
- مرحله چهارم: یک ماهیتابه کوچک را تا ارتفاع 5 الی 6 سانتی متر از روغن پر نموده و بر روی گاز بگذارید. زیر گاز را روشن نموده و اجازه دهید تا روغن درون ماهیتابه با حرارت ملایم داغ شود.
- مرحله پنجم: قالب نان پنجره ای خود را درون ماهیتابه فرو ببرید تا داغ شود.
- مرحله ششم: پس از گذشت چند ثانیه و داغ شدن قالب، آن را در مایه نان پنجره ای قرار دهید. توجه داشته باشید که هنگام قرار دادن قالب در مایه، باید 1 الی 2 سانتی متر از لبه قالب خالی بماند.
- مرحله هفتم: قالب را به آرامی درون ماهیتابه بگذارید و شیرینی پنجره ای را سرخ نمایید. پس از اینکه مواد شیرینی خود را گرفت، قالب را کمی تکان داده و شیرینی را از آن جدا کنید.
- مرحله هشتم: شیرینی پنجره ای را بر روی دستمال مخصوص جاذب روغن، قرار دهید تا روغن اضافی آن گرفته شود.
- مرحله نهم: با استفاده از خاک قند و پودر شکر، نان خود را تزیین نموده و نوش جان کنید.
سایر روش های تهیه شیرینی پنجره ای
دو دستور شیرینی پنجره ای که تا اینجا دنبال کردیم، رایج ترین روش های پخت این شیرینی به شمار می روند. به علت محدودیت ها، بسکمک از افراد نون پنجره ای را با دستورهایی تهیه می کنند که نیاز به قالب مخصوص یا شیر ندارد.
طرز تهیه نان پنجره ای بدون قالب
مجذوب کنندهیت اصلی نون پنجره ای به قالب های متنوع آن است. یکی از دلایل نام گذاری آن با نام شیرینی پنجره ای نیز همین ظاهر منظم و یک دست پنجره ای شکل شیرینی است. با این وجود اگر تصمیم به پخت این شیرینی گرفته، اما قالب برای شیرینی پنجره ای ندارید یا به علت کمبود وقت و حوصله، مایل به خرید قالب نیستید، می توانید از ظروف مخصوص سس استفاده کنید. طرز تهیه شیرینی پنجره ای بدون قالب تا حد زیادی به دستور اصلی تهیه شباهت دارد. لیوان های دسته دار فرانسوی که به نام ظروف سس نیز معروف هستند، ظاهری شبیه به زولبیا به نون پنجره ای شما می دهند.
روش دیگر برای طرز تهیه نون پنجره ای بدون قالب استفاده از قیف است.
- مرحله اول: خمیر نان پنجره ای را مطابق یکی از روش هایی که توضیح دادیم، آماده کنید.
- مرحله دوم: زمانی که غلظت خمیر به حد مطلوب رسید، آن را داخل قیف بریزید.
- مرحله سوم: قیف این امکان را به شما می دهد که بدون نیاز به قالب مواد را درون روغن بریزید. پس با استفاده از قیف، مواد را به شکل دلخواه خود داخل روغن ریخته و شکل دهید.
- مرحله چهارم: زمانی که نان پنجره ای به خوبی سرخ شد، آن را از روغن خارج نموده و روی دستمال بگذارید تا روغن اضافی آن گرفته شود.
طرز تهیه نان پنجره ای با ماست
یکی دیگر از روش های تهیه شیرینی پنجره ای استفاده از ماست به جای شیر است. در طرز تهیه نون پنجره ای با ماست در دستور تهیه شیرینی پنجره ای که در ابتدای مقاله با آن آشنا شدید، ماست را جایگزین شیر کنید. طرز تهیه شیرینی پنجره ای با ماست مناسب کسانی است که به هر علت علاقه ای به استفاده از شیر ندارند و می توانند از دستور نان پنجره ای با ماست استفاده کنند:
- مرحله اول: ماست و نشاسته را مخلوط کنید و روی شعله قرار دهید. سپس ترکیب را هم بزنید تا نشاسته به خوبی حل شود.
- مرحله دوم: تخم مرغ را با چنگال هم بزنید تا یک دست شود و سپس آرد را اضافه کنید.
- مرحله سوم: شیر و نشاسته را نیز به خمیر بیفزایید و به هم زدن مواد ادامه دهید.
- مرحله چهارم: زمانی که خمیر آماده شد، آن را قالب زده و در روغن سرخ کنید.
- مرحله پنجم: پس از سرخ شدن شیرینی ها، آن ها را روی دستمال قرار دهید تا روغن اضافی شیرینی گرفته شده و سپس آن را با پودر قند تزیین کنید.
طرز تهیه نان پنجره ای سه رنگ
نان پنجره ای را می توان به صورت سه رنگ نیز تهیه نموده که روش پخت آن مطابق مراحل زیر است:
- مرحله اول: برای تهیه نان پنجره ای سه رنگ، ابتدا خمیر نان را مطابق دستوری که در این مقاله یاد گرفتید، تهیه کنید.
- مرحله دوم: خمیر شیرینی را به سه قسمت مجزا تقسیم کنید و سپس رنگ های مجاز خوراکی (مثلا آبی، سبز و زرد) را با هر قسمت از خمیر مخلوط نموده و هم بزنید.
- مرحله سوم: یک کاسه بزرگ انتخاب کنید و سه خمیر رنگی را هم زمان داخل کاسه بریزید، به گونه ای که هر گوشه کاسه را یک خمیر رنگی پوشش دهید. (بهتر است برای این کار از شخص دیگری نیز کمک بگیرید.)
- مرحله چهارم: قالب را داغ نموده و در مرکز کاسه فرو ببرید تا سه رنگ خمیر، قالب را پوشش دهند.
- مرحله پنجم: در نهایت شیرینی های پنجره ای سه رنگ را در روغن سرخ نموده و با پودر قند تزیین کنید.
در طرز تهیه قطاب یزدی نیز می توان این شیرینی را به صورت چند رنگ تهیه کرد، اگرچه حالت یک رنگ آن، محبوبیت بیشتری دارد.
قالب شیرینی پنجره ای
یکی از اساسی ترین وسایل نون پنجره ای قالب های آن به شمار می رود. در صورتی که تجربه کافی در درست کردن نون پنجره ای ندارید و اولین بار است که اقدام به تهیه آن می کنید، پیشنهاد می کنیم از قالب نون پنجره ای مخصوص برای این کار استفاده کنید. قالب هایی که در تهیه نان پنجره ای استفاده می شود، اغلب از جنس آهنی یا برنجی هستند.
برای جلوگیری از سوزش دست، دسته های بلند آهنی در قالب شیرینی پنجره ای قرار گرفته اند. این دسته های بلند به شما کمک می کنند تا بدون نزدیک کردن دست به روغن داغ، شیرینی خود را سرخ کنید. قالب های شیرینی پنجره ای را می توانید با طرح های متنوعی همچون طرح لانه زنبوری یا پروانه ای از فروشگاه های لوازم قنادی تهیه کنید.
فوت و فن های شیرینی پنجره ای
گاهی اوقات، افراد در دستور نون پنجره ای علی رغم سادگی پخت، به علت رعایت نکردن نکات خاص آشپزی، دچار مشکل می شوند. در تهیه این شیرینی باید به انواع فوت و فن شیرینی پنجره ای که در ادامه به آن اشاره می کنیم، توجه داشته باشید.
- حتما پیش از قرار دادن مایه نون پنجره ای در قالب، از داغ بودن آن اطمینان حاصل کنید. این کار باید هر بار پیش از فرو بردن قالب در مایه شیرینی تکرار شود؛ البته برای راحتی کار می توانید از چند قالب مجزا استفاده کنید. تا هنگامی که بدنه قالب به طور کامل داغ نشده باشد، مواد درون قالب فرم مجذوب کننده خود را به دست نیاورده و ناهمگون می شوند.
- در صورت زیاد بودن تعداد شیرینی ها احتمال دارد که روغن بسوزد یا بوی آن عوض شود. برای جلوگیری از این مشکل، روغن را عوض کنید. تعویض روغن علاوه بر جلوگیری از بوی بد شیرینی، برای سلامتی نیز ضروری است.
- در صورتی که مایه شیرینی را تا انتهای قالب پر کنید، در حین جداسازی آن دچار مشکل خواهید شد. هنگامی که دیواره های قالب تا نیمه آغشته به مایه شیرینی شد، آن را بیرون آورده و در تابه بگذارید.
- در طرز تهیه شیرینی پنجره ای قبل از اضافه کردن مایه در قالب، روغن اضافی آن را بگیرید.
- در صورت علاقه به تزیین شیرینی خود با پودر قند یا مواد دلخواه خود ابتدا اجازه دهید شیرینی کاملاً سرد شود. پس از سرد شدن شیرینی به وسیله الک پودر قند خود را بر روی نان پنجره ای بریزید. علاوه از پودر قند می توانید از پودر هل و یا پودر پسته نیز برای تزیین شیرینی خود استفاده کنید.
- قالب های نان پنجره ای در بازار اغلب به شکل گل، پروانه، ستاره، قلب و دانه برف یافت می شوند.
- در حین جداسازی نان پنجره ای از چنگال استفاده کنید.
- در صورتی که مایه شیرینتان غلیظ بود می توان از آب برای رقیق کردن آن استفاده کنید.
- در طرز تهیه شیرینی پنجره ای با پیمانه لیوان به جای وزن کردن مواد اولیه، از یک پیمانه برای میزان گیری میزان ترکیبات استفاده می شود؛ البته این روش مناسب افراد حرفه ای تر است.
- طرز تهیه نان پنجره ای با ساندویچ ساز نیز امکان پذیر است. برای تهیه شیرینی پنجره ای با این روش، کف ساندویچ ساز را چرب کنید و سپس میزانی از خمیر را داخل آن بریزید. ساندویچ ساز را ببندید و 3 تا 4 دقیقه صبر کنید تا نان آماده شود.
روش نگهداری نان پنجره ای
پس از آشنایی با طرز تهیه خاتون پنجره، یکی از سوالات مهم شیوه نگهداری این شیرینی است. ابتدا دقت داشته باشید که شیرینی پنجره ای تازه، ظاهر و طعم مجذوب کننده تری دارد، پس بهتر است تا آن را به میزان مصرف خود درست کنید. با این وجود اگر میزانی از شیرینی باقی ماند، خاتون پنجره خانگی را در ظرفی درب دار چیده و در یخچال قرار دهید.
جلوگیری از خراب شدن شیرینی پنجره ای
با قرار دادن شیرین پنجره ای در جایی خنک مانند یخچال، امکان نگهداری از آن فراهم می شود دقت داشته باشید که اگر شیرینی ها در بیرون از یخچال یا در معرض هوای آزاد قرار بگیرند، خشک و سفت می شوند. پس توجه کنید که ظرف نگهداری نان پنجره ای حتما درب دار باشد.
تاریخچه نان پنجره ای
بسکمک از منابع از نان پنجره ای به عنوان شیرینی اصیل ایرانی یاد می کنند، اما واقعیت این است که هیچگونه شواهد رسمی از تاریخچه این شیرینی خوشمزه وجود ندارد. نام نون پنجره ای بر اساس کشوری که در آن تهیه می شود فرق دارد. به عنوان مثال در انگلستان به شیرینی پنجره ای روزت (Rosette) می گویند.
مردم سوئد نیز نام Struva و مردم چین نام Kuih Rose را برای این شیرینی انتخاب نموده اند. در کشور ایران، نون پنجره ای اغلب برای جشن ها و اعیاد تاریخی مانند شب یلدا سرو می شود. طرز تهیه نون پنجره ای بسیار ساده است و هر کدبانوی ایرانی به راحتی قادر به تهیه آن در منزل خود خواهد بود.
شیرینی نان پنجره ای را می توان هم به وسیله قالب و هم بدون قالب تهیه کرد. بسکمک از افراد با اضافه کردن رنگ مجاز خوراکی به نون پنجره ای خود آن را متناسب با رویدادهای خاص تهیه می کنند. برای افرادی که به شیر حساسیت دارند نیز روشی برای تهیه این شیرینی بدون استفاده از شیر وجود دارد.
نان پنجره ای را سریع تر از همیشه در ظرف سرو بچینید
نان پنجره ای یا شیرینی پروانه ای با بافت متفاوت خود، به یکی از محبوب ترین شیرینی های خانگی تبدیل شده است. با خوردن این شیرینی حال و هوای خاطرات گذشته در شما زنده خواهد شد. شیرینی نان پنجره ای روش های پخت متنوعی دارد و این شیرینی را می توان هم با شیر و هم بدون شیر تهیه کرد. در این مقاله به طور مفصل با انواع روش های تهیه نان پنجره ای و فوت و فن های پخت آن آشنا شدید. به جز این می توانید با سفارش آنلاین شیرینی از وبلاگ دانشجو ، این شیرینی خوشمزه و نوستالژیک را از نزدیک ترین و بهترین شیرین فروشی محل خود سفارش داده و پس از مدت زمان کوتاهی درب منزل تحویل بگیرید.
سوالات متداول
آیا امکان طرز تهیه شیرینی پنجره ای بدون شیر نیز وجود دارد؟
بله، دستور شیرینی پنجره ای با ماست روشی است تا ماست را با شیر جایگزین نموده و این شیرینی خوشمزه و زیبا را آماده کنید.
چرا شیرینی پنجره ای از قالب جدا نمیشه؟
در طرز تهیه شیرینی نون پنجره ای، سرد بودن یا داغ بودن بیش از حد قالب، علت جدا نشدن شیرینی است. زمانی که روغن به خوبی داغ شد، قالب را تنها برای چند ثانیه داخل روغن نگه دارید. احتمالا با درست کردن چند عدد نان پنجره ای، در داغ کردن قالب مهارت پیدا می کنید.
چگونه نان پنجره ای سه رنگ تهیه کنیم؟
برای این کار باید خمیر را به سه قسمت تقسیم نموده و با رنگ خوراکی مخلوط کنید. سپس هر سه خمیر را به طور هم زمان داخل یک کاسه بزرگ بریزید تا هر گوشه کاسه را یکی از خمیرهای رنگی پوشش دهد. سپس قالب را در وسط کاسه بزنید و در نهایت شیرینی ها را سرخ کنید.
منبع: اسنپ فود